Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quý giá và hoàn hảo cho trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, việc bảo quản và hâm nóng sữa mẹ vắt ra đúng cách để đảm bảo an toàn và giữ trọn vẹn dưỡng chất là điều không phải mẹ bỉm sữa nào cũng nắm rõ. Bài viết này, medela-us sẽ cung cấp thông tin chi tiết, dựa trên các khuyến cáo khoa học và hướng dẫn từ chuyên gia, về thời gian bảo quản sữa mẹ vắt ra hâm nóng để được bao lâu, cùng với các phương pháp hâm nóng và bảo quản sữa mẹ an toàn nhất.
Trong sữa mẹ có những thành phần dinh dưỡng nào?
Sữa mẹ là một phức hợp sinh học độc đáo, chứa đựng hàng trăm thành phần dinh dưỡng thiết yếu và các yếu tố bảo vệ sức khỏe mà không một loại sữa công thức nào có thể sao chép hoàn toàn. Các thành phần chính bao gồm:
- Chất đạm (Protein): Dễ tiêu hóa, cung cấp các axit amin cần thiết cho sự phát triển của tế bào và mô.
- Chất béo (Lipid): Nguồn năng lượng chính, đặc biệt giàu các axit béo không no chuỗi dài (DHA, ARA) quan trọng cho sự phát triển não bộ và thị giác.
- Carbohydrate (Lactose): Đường chính trong sữa mẹ, cung cấp năng lượng và hỗ trợ sự phát triển của hệ vi sinh đường ruột có lợi.
- Vitamin và khoáng chất: Đa dạng và cân đối, đáp ứng nhu cầu phát triển của trẻ.
- Các yếu tố miễn dịch: Kháng thể (IgA), bạch cầu, enzyme kháng khuẩn giúp bảo vệ trẻ khỏi nhiễm trùng.
- Enzyme và hormone: Hỗ trợ tiêu hóa và điều hòa các chức năng sinh lý.
- Các yếu tố tăng trưởng: Thúc đẩy sự phát triển của các cơ quan và hệ thống trong cơ thể bé.
Việc bảo quản sữa mẹ đúng cách là vô cùng quan trọng để duy trì các thành phần dinh dưỡng và yếu tố bảo vệ này.
>>> Đọc thêm: Tìm hiểu về phản xạ xuống sữa ở mẹ bỉm, hiểu để duy trì sữa cho con
Thời gian bảo quản sữa mẹ khi vắt ra
Thời gian bảo quản sữa mẹ vắt ra phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chủ yếu là nhiệt độ. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:
Bảo quản nhiệt độ phòng
- Nhiệt độ 25°C trở xuống: Sữa mẹ mới vắt có thể bảo quản an toàn trong vòng 4 giờ.
- Nhiệt độ trên 25°C: Thời gian bảo quản sẽ ngắn hơn, tốt nhất nên sử dụng trong vòng 1-2 giờ sau khi vắt.
Bảo quản ngăn mát tủ lạnh
- Nhiệt độ 0-4°C: Sữa mẹ vắt ra có thể bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh tối đa 4 ngày. Tuy nhiên, nên ưu tiên sử dụng trong vòng 72 giờ để đảm bảo chất lượng tốt nhất. Lưu ý đặt sữa ở phía trong ngăn mát, tránh cánh cửa tủ lạnh nơi nhiệt độ không ổn định.
Bảo quản trong tủ đông
- Tủ đông độc lập (-18°C trở xuống): Sữa mẹ có thể bảo quản đến 6 tháng.
- Ngăn đá của tủ lạnh (có cửa riêng): Thời gian bảo quản có thể ngắn hơn, khoảng 3 tháng.
- Ngăn đá nhỏ bên trong tủ lạnh (không có cửa riêng): Chỉ nên bảo quản trong vòng 2 tuần.
Luôn ghi rõ ngày tháng vắt sữa lên bình chứa để dễ dàng theo dõi và sử dụng đúng thời hạn.
>>> Xem thêm: Tại sao càng hút sữa càng ít? Dấu hiệu sữa mẹ đang ít dần và cách khắc phục tại nhà
Sữa mẹ vắt ra hâm nóng để được bao lâu?
Đây là một câu hỏi quan trọng mà nhiều bà mẹ quan tâm. Sữa mẹ vắt ra hâm nóng nên được sử dụng cho bé bú trong vòng 1-2 giờ sau khi hâm nóng. Sau khoảng thời gian này, nguy cơ nhiễm khuẩn sẽ tăng lên đáng kể do sự phát triển của vi khuẩn trong môi trường ấm áp.
Tuyệt đối không nên hâm nóng lại phần sữa thừa mà bé đã bú dở. Nước bọt của bé có thể chứa vi khuẩn, và việc hâm nóng lại sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho chúng sinh sôi, gây nguy hại cho sức khỏe của bé. Phần sữa thừa này cần phải bỏ đi sau khi bé bú.
Cách hâm nóng sữa mẹ đúng chuẩn
Việc hâm nóng sữa mẹ cần được thực hiện cẩn thận để không làm mất đi các dưỡng chất và đảm bảo an toàn cho bé. Dưới đây là các phương pháp được khuyến cáo:
- Hâm cách thủy: Đây là phương pháp tốt nhất để hâm nóng sữa mẹ. Đặt bình sữa đã lấy ra từ tủ lạnh hoặc tủ đông vào một bát nước ấm (không quá nóng). Khuấy nhẹ bình sữa để nhiệt độ phân bố đều. Kiểm tra nhiệt độ sữa bằng cách nhỏ vài giọt lên mu bàn tay, sữa ấm vừa phải là được (khoảng 37°C).
- Sử dụng máy hâm sữa: Máy hâm sữa được thiết kế để hâm nóng sữa ở nhiệt độ lý tưởng, giúp tiết kiệm thời gian và đảm bảo an toàn. Hãy tuân theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất.
Các phương pháp cần tránh:
- Hâm nóng bằng lò vi sóng: Nhiệt độ trong lò vi sóng thường không đều, có thể tạo ra các điểm nóng gây bỏng cho bé và phá hủy các kháng thể và vitamin trong sữa mẹ.
- Đun trực tiếp trên bếp: Nhiệt độ cao khi đun trực tiếp có thể làm mất chất dinh dưỡng và gây cháy sữa.
Dấu hiệu nhận biết sữa mẹ hỏng
Mặc dù đã tuân thủ đúng thời gian bảo quản, vẫn có trường hợp sữa mẹ bị hỏng do các yếu tố khác. Dưới đây là một số dấu hiệu sữa mẹ bị hỏng và không nên cho bé bú:
- Mùi lạ: Sữa có mùi chua, tanh hoặc bất thường khác.
- Thay đổi màu sắc: Sữa chuyển sang màu vàng đậm, xanh hoặc có các đốm lạ.
- Độ đặc: Sữa bị vón cục hoặc có lớp cặn không tan.
- Vị: Mặc dù không khuyến khích nếm thử, nhưng nếu bạn vô tình nếm phải và thấy vị chua hoặc đắng thì không nên cho bé bú.
Hãy luôn kiểm tra kỹ sữa mẹ trước khi cho bé bú để đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Cách bảo quản sữa mẹ trước và sau khi hâm nóng
- Trước khi hâm nóng: Sữa mẹ cần được bảo quản đúng theo các hướng dẫn về nhiệt độ và thời gian đã nêu ở trên. Bình chứa sữa phải được rửa sạch và tiệt trùng kỹ lưỡng.
- Sau khi hâm nóng: Sữa mẹ đã hâm nóng nên được sử dụng ngay trong vòng 1-2 giờ. Phần sữa thừa mà bé không bú hết phải bỏ đi, tuyệt đối không được hâm nóng lại hoặc bảo quản để dùng cho lần sau.
>>> Tìm hiểu thêm: Mẹ có nên hút sữa sau khi cho con bú? Thời gian hút sữa khoa học để tạo ra nguồn sữa ổn định cho bé yêu
Những câu hỏi thường gặp (FAQs)
Có thể hâm sữa mẹ nhiều lần không?
Không. Chỉ nên hâm nóng sữa mẹ một lần duy nhất cho mỗi cữ bú. Việc hâm nóng lại có thể làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn và làm giảm chất lượng dinh dưỡng của sữa. Phần sữa thừa sau khi bé bú cần phải bỏ đi.
Làm thế nào để biết sữa mẹ còn tốt?
Hãy kiểm tra sữa mẹ bằng các giác quan trước khi cho bé bú: ngửi (không có mùi lạ), nhìn (màu sắc bình thường, không vón cục), và kiểm tra nhiệt độ (ấm vừa phải). Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, không nên cho bé bú.
Sữa mẹ để trong tủ lạnh bao lâu thì nên hâm?
Sữa mẹ bảo quản trong tủ lạnh nên được hâm nóng ngay trước khi cho bé bú. Không có thời gian cụ thể nào quy định về việc để sữa trong tủ lạnh bao lâu rồi mới nên hâm, miễn là sữa vẫn còn trong thời hạn bảo quản (tối đa 4 ngày, tốt nhất là 72 giờ) và không có dấu hiệu hư hỏng.
Có nên trộn sữa mới vắt với sữa cũ?
Không nên trộn lẫn sữa mẹ mới vắt với sữa đã được bảo quản lạnh hoặc đông lạnh. Điều này có thể làm giảm chất lượng của cả hai loại sữa và tăng nguy cơ nhiễm khuẩn. Tốt nhất nên bảo quản và sử dụng sữa theo từng mẻ vắt riêng biệt, theo thứ tự thời gian vắt (sữa vắt trước dùng trước). Nếu cần thiết phải kết hợp, hãy đảm bảo cả hai mẻ sữa đều được vắt trong cùng một ngày và có cùng điều kiện bảo quản.
Kết luận
Việc nắm vững thông tin về thời gian bảo quản và phương pháp hâm nóng sữa mẹ vắt ra hâm nóng để được bao lâu một cách chính xác là yếu tố then chốt để bảo vệ nguồn dinh dưỡng quý giá và sức khỏe của bé. Các bậc phụ huynh hãy luôn tuân theo những chỉ dẫn từ các chuyên gia y tế, cẩn trọng kiểm tra chất lượng sữa trước mỗi cữ bú và đừng do dự tìm kiếm lời khuyên từ các cán bộ y tế chuyên nghiệp khi có bất kỳ lo ngại nào. Sữa mẹ là nguồn dưỡng chất vô song, hãy trân trọng và sử dụng một cách khoa học nhất!
